به گزارش اگزیم نیوز، آنچه که حاصل سفر رییس کل بانک مرکزی به عراق در هفته گذشته است توافق نامه بانکی میان دور کشور است که براساس آن جزییات مکانیزم پرداخت مالی بین دو کشور درمورد بدهی های ناشی از صادرات گاز و برق ایران به عراق مشخص شده است که برای این منظور برپایه دستور پرداخت بانک مرکزی ایران بدهی پرداخت و یا منتقل می شود و درآمدهای صادراتی نیز در همین چارچوب قرار می گیرد. عبدالناصر همتی پس از امضای این توافق نامه اعلام کرد که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای روسیه، ‏ترکیه، هند و چین به راهکارهای مناسب مالی برای مبادلات دست یافته‌ است. ‏

بر این اساس صادرکنندگان ایرانی می توانند از طریق بانک های عراقی فعالیت کنند و در همین راستا نیز بانک های ایرانی می توانند ‏در بانک های عراقی حساب دیناری و یورویی داشته باشند‎.‌‏ همچنین مبادلات گاز و نفت با این حساب ها انجام می شود.‏ در این زمینه شرکت های عراقی هم می توانند در بانک های ایرانی افتتاح حساب کنند و مبادلات خود را با دینار انجام دهند که در این مورد رییس بانک الرشید عراق پیش قدم شده و پیشنهاد تاسیس یک شعبه این بانک در ایران را داده که با استقبال طرف ایرانی ‏روبرو شده است.

همتی اعلام کرد که پس از تحریم های آمریکا در سال جاری و محدودیت های تجاری ایران با کشورهای همسایه و اروپایی، گشایش این مبادلات بین بانکی می تواند زمینه ساز مبادلات تجاری ایران با دیگر کشورها از طریق کانال ویژه بانک مرکزی عراق برای تامین نیازمندی های کالایی و ارزی کشور با ریسک کمتر باشد. ضمن اینکه مشکل انتقال ارز نیز با این سازوکار در مورد عراق که به عنوان یکی از شرکای تجاری مهم کشور و از مقاصد جذاب صادراتی کالاهای ایرانی است مرتفع خواهد شد.

همچنین این مکانیزم پرداخت بر پایه حساب‌های یورویی و دیناری است که براساس توافقات انجام گرفته، بدهی‌های ناشی از صادرات گاز و برق به عراق براساس دستور پرداخت بانک مرکزی ایران پرداخت یا منتقل می‌شود که در نقطه متقابل ایران از منابع حاصل می‌تواند جهت تسویه برخی خدمات، مانند صدور ویزای اربعین یا واردات برخی کالاها اقدام کند.

درهمین زمینه حمید حسینی دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق در گفتگو با اگزیم نیوز با اشاره به اینکه ایران درسال 2018 ارزش صادرات ایران به عراق از مرز 8 میلیارد دلار گذشت و توانست جایگاه بالاتر صادراتی را نسبت به رقیب خود یعنی ترکیه به دست آورد، اظهار داشت: در این سال ارزش صادرات ترکیه هفت میلیارد و 350 میلیون دلار بود که ایران توانست با وجود تحریم ها و محدودیت های مبادلات بانکی مرزهای افزایش صادراتی را جابه جا کند.

وی با بیان اینکه براساس آمار صادرات ایران به عراق در سال 2018 نشان می دهد که در این سال، 8 میلیارد و 750 میلیون دلار کالا به عراق کالا صادر شده است که این رقم شامل ترانزیت، توریسم درمانی و بخشی از اقلام نفتی محاسبه شده نمی شود. براین اصل باید برای سال جدید بر روز صادرات خدمات به دلیل تداوم آن بیشتر برنامه ریزی کرد زیرا صادرات کالا ممکن است با وقفه مواجه شود.

به گفته حسینی آخرین تحولات تجاری و امضای تفاهم نامه های همکاری مشترک بین روسای بانک مرکزی و اتاق های بازرگانی دو کشور، عراق را در صدر مقاصد صادراتی ایران قرار داده است که در راستای توسعه همکاری های تجاری دوکشور، استقبال عراق از سرمایه گذاران ایرانی، تلاش برای ایجاد تسهیلات در مبادی مرزی، مذاکرات بانک های مرکزی دو کشور برای گشایش اعتبار از طریق ریال و دینار و اقدام برای تسویه بدهی مربوط به گاز و برق را می توان از نقاط قوت این نشست ها و توافقنامه ها دانست.

وی با تصریح براینکه با جایگزینی بانک های ایرانی به جای صرافی های عراقی مشکل پیمان سپاری ارزی نیز حل شده است، ابراز داشت: بانک مرکزی با جایگزین کردن بانک‌های ایرانی به جای صرافی‌های عراقی مشکل پیمان‌سپاری صادرکنندگان به عراق را حل کرد که در این شرایط شاهد روند رو به رشد صادرات در ماه های آینده خواهیم بود. طی توافق بانک مرکزی با طرف عراقی مقرر شده است که به جای اینکه ارز و دینار حاصل از صادرات کالاهای ایرانی به عراق به صراف عراقی داده شود و صراف به صادرکننده ریال پرداخت کند، بانک‌های ایرانی جایگزین صرافی ها در عراق شوند. 

دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق یادآورشد: براین اساس مقرر شد تا شعب بانک های ملی و پارسیان مستقر در عراق به نمایندگی از بانک مرکزی دلار یا دینار صادرکننده ایرانی را در عراق خریداری کرده و در مقابل ریال را به قیمت روز ارز از این شعبات دریافت کند که با ایجاد این مکانیزم مشکل پیمان سپاری ارزی و قیمت ارز نیمایی برای فعالان اقتصادی مرتفع خواهد شد.

حسینی از دیگر دستاوردهای این سفر را حل و فصل طلب 2 میلیارد دلاری شرکت گاز و توانیر ایران از عراق دانست و عنوان کرد: گام های مهم و نهایی در این زمینه برداشته شده که با توجه به سفر رییس کل بانک مرکزی به عراق این مشکل تا 90 درصد رفع شده است زیرا بر اساس قرارداد منعقده با عراق مقرر شده بود که برق صادراتی ایران به این کشور براساس دلار و گاز صادراتی بر اساس یورو محاسبه شود اما با شروع تحریم ها و مشکل مبادلات بانکی عراق قادر به پرداخت هزینه برق و گاز وارداتی از ایران بر مبنای این دو ارز نبود، در حالیکه شرکت گاز و توانیز ایران اصرار بر دریافت بهای صادرات گاز و برق براساس یورو و دلار بودند.

وی در ادامه خاطرنشان ساخت: یکی از دغدغه های شرکت های گاز و توانیر ایران پیش از این در عدم پذیرش طلب خود به صورت دینار، کاهش فاصله قیمتی بین نرخ رسمی دینار و بازار آزاد بود که با به حداقل رسیدن این فاصله نگرانی بابت زیان ناشی از تفاوت قیمت برای این شرکت ها به حداقل رسیده است.

 دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق در ادامه از رشد 53 درصدی صادرات به عراق خبر داد و افزود: عراق که از ابتدای امسال در رتبه دوم واردات کالا از ایران قرار داشت از مهرماه به مدت سه ماه رتبه نخست واردات را به خود اختصاص داد، اما در دی ماه امسال با اختلاف هشت میلیون و 12هزارکیلوگرم دوباره در رتبه دوم قرار گرفت. براین اساس تا پایان دی ماه امسال 16 میلیون و 749 هزار تن کالا به ارزش هفت میلیارد و 514 میلیون و 823 هزار دلار به عراق صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی 53 درصد و از نظر ارزشی  44.75 درصد رشد داشته است.